Çocuklarımız için bugün atacağımız küçük adımlar, onların geleceklerini şekillendirecektir. Düşününce kulağa çok zor gibi geliyor, aslında değil. Harvard Üniversitesi’nin yayınladığı bir rehberde bu beceri ve özelliklerin nasıl kazandırılabileceğine dair çok faydalı ipuçları bulunuyor.* Duygularını kontrol etmeyi öğretinKızgınlık, üzüntü ve hayal kırıklığı gibi duygular, bizler gibi çocukları da etkiler. Ancak onlar çoğu zaman bu duygularla nasıl başa çıkacaklarını bilemedikleri için tepkileri çok yüksek olabilir. Kötü bir durum ile karşılaştıklarında nasıl davranmaları gerektiğini öğrenirken aynı zamanda bu tür olumsuzluklar için enerji harcamamayı da anlayabilirler.Olumsuz duygularla karşılaştıklarında kullanabilecekleri çok kolay bir taktik öğretebiliriz. Burnundan derin bir nefes al, tut ve verirken 5’e kadar say. Bu yöntemi ilk başlarda onlarla beraber yapabiliriz. Sakinleşene kadar tekrar edebilirler. Bu zamanla bir alışkanlığa dönüşecektir ve negatif duygularını kontrol edebilirler.* Davranışlarının sorumluluğu almalılarŞunu asla unutmayalım ki çocuklar için anne ve babaları rol modeldir, hemen her durumda onların davranışlarını kopyalamaya meyillidirler ve temelde öğrenme kaynakları bizler oluruz. Çocuklarımızla her zaman ahlak, yardımlaşma, çevreye önem verme ve etrafına rahatsızlık vermeme gibi temel değerleri konuşmalıyız. Apartmanda yaşayan insanlar çok yüksek sesle televizyon seyretmez ve ses tonlarına dikkat ederler. Çöplerimizi çöp kutusuna atarız, yolda önümüze bir çöp çıktığında onu tekmeleyip etrafa saçmayız. Su değerlidir, gereksiz yere harcamayız. Geri dönüşüm yaparız ve odamızı temiz tutarız.Çocukların davranışlarının sorumluluğunu almaları, gelecekte nasıl yetişkinler olacaklarını belirler. Düşüncesizce hareketlerden kaçınmalı ve çevremizdeki insanlara yardım etmeliyiz. Bizler de onlara bu tür davranışlarımızla örnek olabiliriz.
* Empati ve merhameti öğrenmelilerİnsanı iyi yapan değerler sadece kötü davranışlardan uzak durmak değil, iyi olanları da geliştirmektir. Merhamet, empati gibi kavramlar çocuklarımız için hayatları boyunca toplumsal ve sosyal etkileşimlerini etkileyecektir. Sevdiğimiz insanlara ve ailemize gösterdiğimiz değeri çevremizdeki tüm insanlara duyabiliriz.Bu duygular ayrıca sahip olduklarının değerini öğrenme konusunda da faydalı olacaktır. Dünyanın dört bir yanında açlık, evsizlik, eğitimden uzak kalma, mağduriyet gibi büyük sorunlar yaşayan çocuklar ve insanlar bulunduğunu bilmeleri, oyuncaklarına ve önlerine konan yemeğe değer vermeyi öğretecektir. Her hafta harçlığından ayıracağı çok küçük meblağların üzerini tamamlayarak çeşitli yardım kuruluşlarına bağış yapmasını sağlamak da son derece etkili olacaktır.* Minnet duygusunu bilmelilerDuygularını ifade etmek çocukların sağlıklı ruh haline sahip olmalarını ve doğru iletişim kurmalarını sağlar. Bu duygulardan biri de elbette minnettarlıktır.Kendileri için güzel şeyler yapmaya çalışan tüm aile üyelerine, söz gelimi ona en sevdiği yemekleri yapan babaanne ve ananesine, ona istediği oyuncakları alan dayısına ve amcasına, derslerine yardım eden büyük kardeş ve kuzenlerine, dahası çevresindeki tüm iyiliklere karşı teşekkür ve minnettarlık göstermek önemlidir.İyi duygular ve bunları ifade eden davranışların nasıl gösterilebileceğini de yine bizden görüp kopyalayacaklardır.
* Erdemli olmakÇocuklarımızın davranış yapıları ve kişilik özellikleri okul çağından önce yerleşmeye başlar. Erdemli insanlar olmak da bu çağlarda kazanılır ve öğrenilir.Verdiği sözü tutmak, saygılı olmak, markette veya restoranda çalışan insanlara teşekkür etmek ve iyi günler dilemek, yaşıtlarına karşı paylaşımcı olmak, oyuncaklarını kardeşleri ve misafir çocuklarıyla birlikte oynamak, bağırmadan ve ağlamadan konuşmak…Tüm bu davranışlar yine aile içinde görülerek öğrenilse de çocukların bu davranışlar için yüreklendirilmeleri son derece önemlidir. Onlara ne zaman ve nasıl davranacaklarını göstererek bunu yaptıklarında aferin diyerek desteklemek, öğrenmelerini kolaylaştıracaktır.* Birlikte daha fazla vakit geçirinÇocuklarımızla ilgili en sık yaptığımız hataların başında, onlarla olan konuşmalarımızın genelde “şunu yap, bunu yapma” ile kısıtlı kalmasıdır. Sürekli nasıl davranacağını dinleyen bir çocuğun da bunlara doğru tepkiler vermesi mümkün değildir.Ebeveynler olarak çocuklarımızla aramızda güven inşa etmemiz ve sevgimizi, ilgimizi göstermemiz onlar için çok önemlidir.Birlikte oyun oynamak, sohbet etmek, gülmek, gezmeye gitmek, seyahate çıkmak ve tüm bunların yanı sıra onlara ne kadar çok sevdiğimizi dile getirmek, ilişkilerimizi kuvvetlendirir. Aile içinde sevgi ve ilgi gören çocuklar iyi, anlayışlı, saygılı, yüksek özgüvene sahip ve başarılı yetişkinlere dönüşürler.
* Empati ve merhameti öğrenmelilerİnsanı iyi yapan değerler sadece kötü davranışlardan uzak durmak değil, iyi olanları da geliştirmektir. Merhamet, empati gibi kavramlar çocuklarımız için hayatları boyunca toplumsal ve sosyal etkileşimlerini etkileyecektir. Sevdiğimiz insanlara ve ailemize gösterdiğimiz değeri çevremizdeki tüm insanlara duyabiliriz.Bu duygular ayrıca sahip olduklarının değerini öğrenme konusunda da faydalı olacaktır. Dünyanın dört bir yanında açlık, evsizlik, eğitimden uzak kalma, mağduriyet gibi büyük sorunlar yaşayan çocuklar ve insanlar bulunduğunu bilmeleri, oyuncaklarına ve önlerine konan yemeğe değer vermeyi öğretecektir. Her hafta harçlığından ayıracağı çok küçük meblağların üzerini tamamlayarak çeşitli yardım kuruluşlarına bağış yapmasını sağlamak da son derece etkili olacaktır.* Minnet duygusunu bilmelilerDuygularını ifade etmek çocukların sağlıklı ruh haline sahip olmalarını ve doğru iletişim kurmalarını sağlar. Bu duygulardan biri de elbette minnettarlıktır.Kendileri için güzel şeyler yapmaya çalışan tüm aile üyelerine, söz gelimi ona en sevdiği yemekleri yapan babaanne ve ananesine, ona istediği oyuncakları alan dayısına ve amcasına, derslerine yardım eden büyük kardeş ve kuzenlerine, dahası çevresindeki tüm iyiliklere karşı teşekkür ve minnettarlık göstermek önemlidir.İyi duygular ve bunları ifade eden davranışların nasıl gösterilebileceğini de yine bizden görüp kopyalayacaklardır.
* Erdemli olmakÇocuklarımızın davranış yapıları ve kişilik özellikleri okul çağından önce yerleşmeye başlar. Erdemli insanlar olmak da bu çağlarda kazanılır ve öğrenilir.Verdiği sözü tutmak, saygılı olmak, markette veya restoranda çalışan insanlara teşekkür etmek ve iyi günler dilemek, yaşıtlarına karşı paylaşımcı olmak, oyuncaklarını kardeşleri ve misafir çocuklarıyla birlikte oynamak, bağırmadan ve ağlamadan konuşmak…Tüm bu davranışlar yine aile içinde görülerek öğrenilse de çocukların bu davranışlar için yüreklendirilmeleri son derece önemlidir. Onlara ne zaman ve nasıl davranacaklarını göstererek bunu yaptıklarında aferin diyerek desteklemek, öğrenmelerini kolaylaştıracaktır.* Birlikte daha fazla vakit geçirinÇocuklarımızla ilgili en sık yaptığımız hataların başında, onlarla olan konuşmalarımızın genelde “şunu yap, bunu yapma” ile kısıtlı kalmasıdır. Sürekli nasıl davranacağını dinleyen bir çocuğun da bunlara doğru tepkiler vermesi mümkün değildir.Ebeveynler olarak çocuklarımızla aramızda güven inşa etmemiz ve sevgimizi, ilgimizi göstermemiz onlar için çok önemlidir.Birlikte oyun oynamak, sohbet etmek, gülmek, gezmeye gitmek, seyahate çıkmak ve tüm bunların yanı sıra onlara ne kadar çok sevdiğimizi dile getirmek, ilişkilerimizi kuvvetlendirir. Aile içinde sevgi ve ilgi gören çocuklar iyi, anlayışlı, saygılı, yüksek özgüvene sahip ve başarılı yetişkinlere dönüşürler.